सुशीला कार्की को हुन्?
सुशीला कार्की नेपालको पहिलो महिला प्रधानन्यायाधीश हुन्, जसले २०७३ असार २७ देखि २०७४ जेठ २४ सम्म सर्वोच्च अदालतको नेतृत्व सम्हालिन्। उनको जन्म २००९ जेठ २५ मा मोरङ, विराटनगरको शंखरपुरमा भएको थियो। सात सन्तानमध्ये जेठी छोरी, कार्कीले आफ्नो जीवनमा धेरै ऐतिहासिक उपलब्धिहरू हासिल गरेकी छिन्।
शैक्षिक पृष्ठभूमि
२०२८: महेन्द्र मोरङ क्याम्पस, विराटनगरबाट बीए।
२०३१: बनारस हिन्दू विश्वविद्यालय, भारतबाट राजनीतिशास्त्रमा एमए।
२०३४: त्रिभुवन विश्वविद्यालयबाट कानुनमा स्नातक।
व्यावसायिक यात्रा
सुशीला कार्कीले २०३५ सालमा वकालत सुरु गरिन् र विराटनगरको पुनरावेदन अदालतमा बार अध्यक्षको जिम्मेवारी सम्हालिन्। उनले २०४२ देखि २०४६ सम्म महेन्द्र बहुमुखी क्याम्पस, धरानमा प्राध्यापन पनि गरिन्। २०६१ मा वरिष्ठ अधिवक्ता बनेकी कार्की २०६५ मा सर्वोच्च अदालतको अस्थायी न्यायाधीश र २०६७ मा स्थायी न्यायाधीश नियुक्त भइन्। २०७३ मा तत्कालीन प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको नेतृत्वमा संवैधानिक परिषदले उनलाई प्रधानन्यायाधीशमा सिफारिस गरेको थियो।
न्यायपालिकामा योगदान
कार्कीले प्रधानन्यायाधीशको रूपमा कार्यरत रहँदा भ्रष्टाचारविरुद्ध शून्य सहनशीलताको नीति अपनाइन्। उनले चर्चित मुद्दाहरूमा निष्पक्ष र साहसी फैसला गरिन्, जसमा:
अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगका तत्कालीन प्रमुख लोकमानसिंह कार्कीविरुद्धको मुद्दा उल्टाएर उनलाई पदबाट हटाउने फैसला।
तत्कालीन सूचना तथा सञ्चारमन्त्री जयप्रकाश प्रसाद गुप्तालाई भ्रष्टाचार मुद्दामा दोषी ठहर गर्ने निर्णय।
उनको निष्पक्षता र भ्रष्टाचारविरुद्धको कडा अडानले उनलाई जनताको विश्वासिलो पात्र बनायो।
अन्तरिम प्रधानमन्त्रीको नियुक्ति
‘जेनजी’ समूहको आन्दोलन र युवाहरूको समर्थनमा कार्कीको नाम अन्तरिम सरकारको नेतृत्वका लागि अगाडि आएको थियो। काठमाडौं महानगरपालिकाका मेयर बालेन शाहले समेत उनको समर्थन गरेका थिए। राष्ट्रपति रामचन्द्र पौडेल, प्रधानसेनापति अशोकराज सिग्देल, र अन्य संविधानविद्हरूसँगको छलफलपछि कार्कीलाई अन्तरिम सरकारको प्रमुख बनाउने सहमति भएको हो। यो निर्णयलाई संविधानभन्दा बाहिरको बाटो भनी केहीले आलोचना गरे पनि, धेरैले उनको निष्पक्ष छविलाई आधार मानेर समर्थन गरेका छन्।
जेन जीको भर्चुअल बैठकमा ९२ प्रतिशत सहभागीले कार्कीलाई नेतृत्वका लागि उपयुक्त मानेका थिए। उनको नियुक्तिलाई देशमा राजनीतिक स्थिरता र सुशासनको नयाँ अध्यायको रूपमा हेरिएको छ।
व्यक्तिगत जीवन
सुशीला कार्कीको पति दुर्गा सुबेदी प्रजातान्त्रिक सेनानी हुन्। उनको परिवार बीपी कोइरालासँग नजिकको सम्बन्ध राख्ने परिवार हो। कार्कीले नेपाली, अंग्रेजी र हिन्दी भाषामा दखल राख्छिन् र अमेरिका, बेलायत, जापान, चीन, श्रीलंका, तान्जानिया, र नेदरल्यान्डलगायत देशहरूको भ्रमण गरिसकेकी छिन्।
आगामी कदम
अन्तरिम प्रधानमन्त्रीको रूपमा कार्कीले देशको राजनीतिक संकट समाधान गर्न र सुशासन कायम गर्न महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्ने अपेक्षा गरिएको छ। उनको नेतृत्वमा संविधानको कार्यान्वयन, भ्रष्टाचार नियन्त्रण, र जनताको विश्वास जित्ने कार्ययोजना अगाडि बढ्ने विश्वास गरिएको छ।
