पशन तमू / एचकेनेपाल डट कम –
हङकङ, ५ मे । सन् १९९८ देखि हङकङले बुद्ध जयन्तीलाई सार्वजनिक बिदाको रूपमा मनाउँदै आएको छ। आज मे ५ तारिखका दिन हङकङमा बुद्ध जयन्ती विशेष उत्सवका रूपमा मनाइँदैछ। करिब ७.५ मिलियन जनसंख्या रहेको यस शहरमा १ मिलियन भन्दा बढी बौद्ध धर्मावलम्बीहरू रहेका छन्।
विभिन्न बौद्ध मन्दिर तथा विहारहरूमा विशेष पूजा-आराधना र कार्यक्रमहरूको आयोजना गरिने गरिन्छ। विशेषगरी पो लिन मोनास्टरी, चि लिन नन्नरी जस्ता प्रमुख बौद्ध केन्द्रहरूमा भक्तजनहरूको भीड लाग्ने गरिन्छ। यस अवसरमा बौद्ध धर्मावलम्बीहरूले बुद्धको जीवन र शिक्षाको महत्त्व बारे चिन्तन-मनन गर्दै शान्ति र करुणाको सन्देश फैलाउने गरिन्छ।
हङकङमा बौद्ध धर्म र संस्कृतिको गहिरो प्रभाव रहेको छ। बुद्ध जयन्तीको दिन धेरै मानिसहरू शाकाहारी भोजन गर्ने, दान-दक्षिणा दिने र मन्दिरहरूमा धूप-बत्ती बाल्ने गर्छन्।
बुद्ध जयन्ती विश्वभरका विभिन्न देशहरूमा फरक-फरक मितिमा मनाइने गरिन्छ। विकिपेडियाका अनुसार यस वर्ष विभिन्न देशहरूमा बुद्ध जयन्ती निम्न मितिहरूमा मनाइँदैछ:
– मे ५ – चीन, हङकङ, दक्षिण कोरिया, भियतनाम, फिलिपिन्स र पूर्वी एसियाका देशहरू
– मे ११ – कम्बोडिया
– मे १२ – नेपाल
– मे १५ – बंगलादेश
– मे २३ – भारत
– मे २६ – तिब्बत, मलेसिया, सिंगापुर र इन्डोनेसिया
यसरी फरक-फरक मितिमा मनाइने बुद्ध जयन्तीको मुख्य कारण विभिन्न देशहरूले अपनाएका पात्रो (क्यालेन्डर) प्रणालीको भिन्नता हो। तर सबै देशहरूमा बुद्ध जयन्तीको महत्त्व र यसको धार्मिक तथा सांस्कृतिक महत्त्व भने उत्तिकै रहेको छ।
भगवान बुद्धको जन्म विश्व संवत अनुसार ५६३ ईसा पूर्वमा वैशाख शुक्ल पूर्णिमाका दिन नेपालको कपिलवस्तु (वर्तमान लुम्बिनी) मा भएको थियो। उनी शाक्य वंशका राजा शुद्धोदन र रानी मायादेवीका छोरा सिद्धार्थ गौतमका रूपमा जन्मिएका थिए। पछि उनले भारतको बोधगयामा बुद्धत्व प्राप्त गरेका थिए।
उनको जन्म हुँदा आकाशमा इन्द्रेणी देखा परेको र वरिपरि फूलहरू फुलेको वर्णन पाइन्छ। जन्मिने बित्तिकै उनले सात पाइला हिंडेका थिए र “अग्गोहमस्मि लोकस्स” अर्थात् “म संसारको श्रेष्ठ हुँ” भनेका थिए भन्ने किंवदन्ती छ।
बौद्ध धर्म ग्रन्थहरूका अनुसार उनको जन्म समयमा देवदूतहरूले स्वर्गबाट पुष्पवृष्टि गरेका थिए र चारैतिर आनन्दको वातावरण छाएको थियो। उनी जन्मेको दिन विश्वभर बुद्ध जयन्तीको रूपमा मनाइन्छ।
उनको जीवनको मुख्य उद्देश्य दुःखबाट मुक्ति पाउने मार्ग खोज्नु थियो। बुद्धले आफ्नो ज्ञान र शिक्षाहरू मार्फत संसारलाई शान्ति, करुणा र मैत्रीको सन्देश दिएका थिए। उनका शिक्षाहरू आज पनि विश्वभर प्रासंगिक छन्।
